شروع سال تحصیلی برای بسیاری از کودکان، به‌ویژه در پایه‌های ابتدایی، همراه با اضطراب و نگرانی است. محیط جدید، معلم‌های تازه و جدا شدن از والدین می‌تواند برای کودک استرس‌زا باشد. در این میان، نقش بازی های آموزشی در کاهش اضطراب روزهای اول مدرسه بسیار پررنگ است. بازی‌ها نه‌تنها باعث شادی و سرگرمی می‌شوند، بلکه ابزار مؤثری برای آموزش و ایجاد حس امنیت در کودک هستند.
در ادامه و در این مقاله از سایت دکتر سمیه رحمت به بررسی اهمیت، انواع و شیوه استفاده از بازی‌های آموزشی برای کاهش اضطراب در روزهای آغازین مدرسه می‌پردازیم.
چرا روزهای اول مدرسه برای کودکان اضطراب‌آور است؟
کودک در روزهای نخست مدرسه با چالش‌های متعددی روبه‌رو می‌شود:
- جدایی از والدین برای مدت طولانی
- قرار گرفتن در جمعی ناآشنا
- نداشتن تجربه‌ی قبلی از محیط آموزشی
همه‌ی این عوامل ممکن است موجب ترس و اضطراب در کودک شوند. والدین و معلمان باید بدانند که بازی‌های آموزشی می‌توانند این اضطراب را کاهش دهند و تجربه‌ی شروع مدرسه را به خاطره‌ای دلپذیر تبدیل کنند.
نقش بازی های آموزشی در کاهش اضطراب روزهای اول مدرسه
۱. ایجاد حس آشنایی و امنیت
یکی از مهم‌ترین نقش‌های بازی‌های آموزشی در کاهش اضطراب روزهای اول مدرسه، ایجاد احساس امنیت و صمیمیت است. بازی‌های گروهی به کودک کمک می‌کنند با هم‌کلاسی‌ها ارتباط بگیرد، احساس تنهایی نکند و فضای کلاس برایش آشنا شود.
برای مثال، بازی‌هایی مثل «اسم و فامیل دوستانه» یا «حدس بزن کیه؟» می‌توانند به شناخت متقابل کودکان کمک زیادی کنند.
۲. تقویت مهارت‌های اجتماعی
بازی‌های گروهی باعث می‌شوند کودک مهارت‌های گفت‌وگو، نوبت‌گیری و همکاری را یاد بگیرد. این مهارت‌ها اضطراب را کاهش داده و باعث اعتمادبه‌نفس بیشتر در تعامل با دیگران می‌شود.
👩🏫 پیشنهاد می‌شود در کنار این بازی‌ها از کاربرگ‌های آموزشی نیز استفاده شود تا کودک ضمن بازی، مفاهیم درسی را هم تمرین کند.
۳. ترکیب آموزش و تفریح
وقتی کودک در قالب بازی، مفاهیم ساده‌ای مثل شمارش، رنگ‌ها یا حروف الفبا را می‌آموزد، یادگیری برایش لذت‌بخش می‌شود. در نتیجه، نگرش او نسبت به «مدرسه» تغییر کرده و استرسش کاهش می‌یابد.
برای شروع می‌توانید از کاربرگ پیش‌دبستان یا کاربرگ ریاضی کمک بگیرید.
ایده‌هایی از بازی‌های آموزشی برای روزهای اول مدرسه
بازی “دوست من کیه؟”
در این بازی، کودکان نام و علاقه‌ی یکدیگر را حدس می‌زنند. این روش ساده باعث ارتباط سریع‌تر و کاهش استرس جمعی می‌شود.
بازی “چیدمان رنگی”
با کارت‌های رنگی یا وسایل ساده، از کودک بخواهید وسایل مشابه را دسته‌بندی کند. این بازی تمرکز را بالا می‌برد و برای پایه‌های پایین‌تر مناسب است.
می‌توانید نسخه چاپی این بازی را از بخش کاربرگ‌های آموزشی کودکان دانلود کنید.
بازی‌های حرکتی
بازی‌هایی مانند «قطار شادی» یا «دایره دوستان» به تخلیه هیجانات منفی کمک کرده و حس تعلق به جمع را تقویت می‌کند.
نقش معلمان و والدین در اجرای بازی‌های آموزشی
نکته مهم این است که نقش بازی های آموزشی در کاهش اضطراب روزهای اول مدرسه تنها زمانی مؤثر است که معلمان و والدین همکاری داشته باشند. معلم باید با صبر و مهربانی، فضای کلاس را برای بازی و تعامل فراهم کند و والدین نیز در خانه بازی‌های مشابه را ادامه دهند تا احساس امنیت کودک پایدار بماند.
همچنین می‌توان از کاردستی کودکان برای ایجاد نشاط و تقویت حس موفقیت در کودک استفاده کرد.
جمع‌بندی
در نهایت، نقش بازی های آموزشی در کاهش اضطراب روزهای اول مدرسه را نمی‌توان نادیده گرفت. بازی‌ها به کودک کمک می‌کنند تا از دنیای خانه به‌راحتی وارد دنیای مدرسه شود، با دوستانش ارتباط برقرار کند و با علاقه و اعتمادبه‌نفس مسیر یادگیری را آغاز نماید.
